Een violist uit Maastricht

Het algoritme van Youtube schotelt je vaak de gekste dingen voor. Zo moest ik van de site eens kijken naar een road soap van een nu 73 jarige violist uit Maastricht. Het ging om een tour in Australië in 2008. En zo werd ik ondergedompeld in de wondere wereld van de succesvolste Nederlandse muziekant aller tijden: een wondere wereld die zich qua omvang kan meten met de grootste rock acts, een wondere wereld van een miljoenenbedrijf met meer 150 medewerkers met 200 optredens wereldwijd per jaar, een wondere wereld met fans in iedere uithoek van de aardbol: de wondere een wereld van niemand minder dan André Rieu.

Schloss Schönbrunn als decor

Youtube schotelde me dus een video voor van de tour in Australië in 2008. Maar het bleek dat die tour dan ook het meest krankzinnige huzarenstukje was wat Rieu ooit geflikt had. Die tour ging namelijk niet langs allerlei grote zalen. Welnee, die tour was een stadiontour. Klassieke muziek in een stadion? Jazeker, en voor die stadiontour had Rieu het meest bizar grote decor mee genomen: een 1 op 1 replica van het paleis waar de beroemde prinses Sissi had gewoond in Wenen: Schloss Schönbrunn. Ik wist niet wat ik zag! Met een grootte van maar liefst 125 meter lengte en 34 meter hoogte was het meteen het grootste reizende decor ooit. 130 riggers hadden 5 volle dagen nodig om het gigantische paleis op te bouwen. En denk nou niet dat het ding een slap aftreksel was van het origineel. Verre van dat. Elk detail was zorgvuldig nagemaakt. Om maar een paar dingen te noemen: het decor bevatte ook een 1 op 1 replica van de gigantische balzaal van het paleis. Alle schilderingen waren tot in de perfectie nageschilderd daar waar bladgoud nodig was werd ook in het decor bladgoud gebruikt, zoals de gigantische kroonluchter in de balzaal. Het decor had ook nog 2 heuse ijsbanen (600 m2) en 2 gigantische fonteinen uit echt beton.

De concerten die gegeven werden in de stadions overtroffen navenant de verwachtingen: de Wiener Debutanten dansten in de balzaal, vele ijsdansers dansten op de ijsbanen, gouden koetsen werden getrokken door Weense paarden en als toetje maakte ook nog een doedelzakkenorkest haar opwachting. Wat een spektakel. De vele tienduizenden toeschouwers werden ondergedompeld in de wereld van André Rieu: een wereld vol romantiek, Weense walsen, vreugde en verdriet, tranen van het lachen en van het huilen, kortom: een wereld die zijn weerga niet kende.

Het grote succes

Een beetje dwalend door de verschillende afleveringen van de road soap werd ik steeds nieuwsgieriger naar het fenomeen wat André Rieu heet. En hoe meer je te weten komt, hoe meer je uit je stoel valt van verbazing wat hij eigenlijk is en wat hij allemaal aandurft als ondernemer. Dat paleis Schönbrunn als decor was natuurlijk een pr- en marketingstunt waar heel goed over nagedacht was. Kranten stonden er bol van, concerten werden rechtstreeks uitgezonden door de Australische Televisie, de wereldwijde pers smulde van het verhaal en Rieu trok markten open die tot die tijd moeilijk toegankelijk waren. De hele wereld wilde ineens die maffe violist met zijn walsen wel eens in het echt zien. Toch heeft die stunt Rieu bijna de kop gekost. Om het paleis te bekostigen moest hij al zijn bezittingen in onderpand geven: zijn kasteel, de panden van zijn bedrijf en zelfs zijn kostbare Stradivarius werden ingebracht om de financiering rond te krijgen. Hij sloot het boekjaar 2008 af met een verlies van € 11.000.000,- wat uiteraard voornamelijk te wijten was aan zijn investeringen in het kasteeldecor. Maar hij zou de investering in de jaren daarna dubbel en dwars terugverdienen. Toch heeft hij in de jaren daarna ook toegegeven dat het kasteeltje eigenlijk te ver ging en dat hij zo’n risico nooit meer zou nemen.

Road soaps en specials

De Tros heeft in de jaren, behalve de Australische road soap, vele road soaps van André Rieu en zijn Johan Strauss Orkest mogen maken. Wederom slimme marketing uiteraard. Je kreeg als kijker goed inzicht wat er zich allemaal achter de schermen afspeelt bij een miljoenenbedrijf als de Groep Rieu. Zo was er de eerste road soap van een aantal concerten in de USA, met als hoogtepunt een concert in de wereldberoemde Radio City Music Hall in New York. Dat concert zelf kreeg je uiteraard niet te zien. Nee, die kon je kopen op DVD. Er volgden nog een aantal van de soaps zoals de Fairytale Special vanuit de Efteling, De South Africa Road Soap en The World Of André Rieu.

Maar ook de specials, uiteraard op DVD, vinden gretig aftrek bij de miljoenen fans. Maar ook voor die specials werden (en worden) kosten nog moeite gespaard. De locaties van de specials zijn zonder uitzondering om van te watertanden. Rieu geeft de concerten voor de specials dan ook op droomplekken waar normaal geen enkele artiest ooit toestemming voor zou krijgen. Midden in het centrum van Cortona in Toscane werd een plein omgetoverd tot een concertvenue van jewelste. In Wenen speelde hij voor het echte paleis van Sissi. In Roemenië was helemaal geen grote zaal waar hij kon spelen, dus werd het concert maar gegeven op het plein voor de reusachtige paleis van de voormalige dictator Ceausescu. Op het prachtige bloemeneiland Mainau in het Bodenmeer werd ook een schitterende special opgenomen. En zo kunnen we nog wel even doorgaan, om van de vele kerstspecials maar te zwijgen.

Live in Maastricht

Dat Rieu graag uitdagingen aangaat en probeert op de meest fantastische plekken concerten te geven werd in de road soaps wel heel duidelijk. Een normaal mens ziet een groot plein, Rieu ziet een plek om het grootste walsfeest ooit te organiseren. Zo kwam uiteraard ook De Vrijthof in Maastricht in zijn vizier. Wat zou het mooi zijn om daar concerten te geven, naast de schitterende St Servaes Basiliek en de heerlijke terrassen. Een gigantische uitdaging was geboren. En gaat er maar aanstaan. Hoeveel neuzen moet je wel niet dezelfde kant op krijgen? Een onvoorstelbaar aantal. Werkelijk elke overheid en iedere instantie moet voor de volle 100% meewerken. De logistiek, de veiligheid, de horeca, het college van burgemeester en wethouders, verzin het en ze moeten meedoen. Gelukkig had Rieu burgemeester Gert Leers aan zijn zijde. In 2005 werden de eerste concerten gegeven. Inmiddels is de reeks opgelopen naar 15 concerten (2022). Rieu pakt bij deze concerten groots uit met vele gastartiesten en vaak niet de minste: Jermaine Jackson, Rocco Granata, Los Del Rio stonden op het podium bij Rieu. Ook Nederlandse artiesten traden op als gastartiest op de Vrijthof, zoals André van Duin en Benny Neyman.

Een gewoon concertje

Anno 2023 tourt André Rieu met zijn Johan Straus Orkest, na de coronaperiode, weer over de hele wereld. Hij speelt in venues waar tienduizenden mensen in kunnen. Alle concerten zijn altijd uitverkocht. Een concert van André Rieu is dan ook niet zomaar een concertje met een orkestje. Ook zonder het kasteeldecor gaan er meer dan 150 mannen en vrouwen op pad: orkestleden en solisten, geluids- en lichttechnici, bouwers van de zeer grote buhne en het decor en videotechnici en cameramensen vliegen van continent naar continent. Een concert van André Rieu is dan ook keer op keer een gigantische logistieke operatie. En alles moet kloppen, ieder detail. Zijn de bloemetjes wel fris? Zo nee komen er nieuwe bloemetjes. Er worden geen concessies gedaan. Alles wordt keer op keer uit de kast getrokken om de toeschouwers de avond van hun leven te bezorgen. Het oog voor detail is bijna maniakaal te noemen.

Een concert wordt door Rieu dan ook slim aangepakt. Zo worden er bijvoorbeeld in de toegift ook altijd nationaal bekende liedjes gespeeld, tot grote vreugde van het publiek. Komt er een violist uit Nederland en die speelt ook hun muziek. Hoe bestaat het. Hij verraste de Mexicanen met Celito Lindo, de Autraliërs met Bottany Bay, De Zuid Afrikanen met Sari Moos en de Argentijnen uiteraard met Adios Nonino. Zo is er geen concert hetzelfde, maar is het een unieke belevenis.

Rieu heeft dan ook 3 complete toursets om het volle concertschema te kunnen managen. En die sets zijn dan ook echt compleet, dus niet allen het podium en de apparatuur. Nee, ook de instrumenten en de kleding horen bij de set. De sets gaan de hele wereld over en zijn bijna altijd onderweg.

Niet gek inderdaad

De concerten passen dan ook precies in de filosofie en visie van de wereldster André Rieu: de man die klassieke muziek en vooral de Weense walsen weer populair maakte bij de grote publiek. Volgens Rieu moet een klassiek concert een feestje zijn en geen houterig gedoe voor alleen de upper class en happy few. Nee, klassieke muziek is voor iedereen. Dus is ieder concert een goed geregisseerde gezellige boel waar ook humor en gekkigheid een plek heeft, waar het publiek helemaal los mag gaan. Een avond waar iedereen een onvergetelijke avond beleeft en meegenomen wordt in een muzikaal buffet van ontroerende aria’s, heerlijke Weense Walsen, prachtige klassieke stukken en waar niemand je raar aankijkt als een een traantje wegpinkt of meebrult.

Rieu’s fans snappen de boodschap heel goed. En die schare fans is gigantisch. Miljoenen over de wereld aanbidden onze 73 jarige orkestleider en hij kan nog jaren vooruit met zijn concerten.

Of zoals hij zelf ooit eens zei: ‘Niet gek voor een violistje uit het kleine Nederland.’